Γιατί, η Ελλάδα είναι µία χώρα ορεινή, το 70 % του εδάφους της είναι ορεινό, είναι η δεύτερη πιο ορεινή χώρα στην Ευρώπη. Σήμερα, λίγοι άνθρωποι ζουν στα βουνά, αλλά αυτό δεν ήταν πάντα έτσι. Για ολόκληρους αιώνες η καρδιά της Ελλάδας χτυπούσε στα βουνά. Ιδιαίτερα στην περίοδο της τουρκοκρατίας, η Ελλάδα ανέπνεε ελεύθερα στα ψηλά βουνά. Υπήρχε ζωή, υπήρχε παραγωγή, υπήρχε πολιτισμός. Μέχρι το τελευταίο μισό του 20ου αιώνα. Ξεκινώντας από το 1940, οι ορεινές περιοχές της Ελλάδας υπέστησαν τέσσερα μεγάλα χτυπήματα. Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, ο εμφύλιος και, μετά, δύο μεγάλα «τσουνάμι»: το πρώτο της μετανάστευσης, στη δεκαετία του '60 και το δεύτερο της αστυφιλίας στη δεκαετία του '70, που στράγγισαν τη ζωή απ' τα βουνά. Έκαναν τα βουνά παρία των εξελίξεων, σε όλα τα επίπεδα. Έτσι πάγωσε η ζωή στα βουνά, ατρόφησε η παραγωγική τους βάση.
Γλίτωσε, όμως, κάτι. Τα βουνά εξαιτίας του «ψυγείου» στο οποίο μπήκαν, γλίτωσαν από τον οδοστρωτήρα μιας ανάπτυξης «πρόχειρης», κακής αισθητικής, που καταναλώνει αξίες και καταστρέφει αλόγιστα το περιβάλλον. Έμειναν ανέπαφες οι περισσότερες ορεινές περιοχές, αμόλυντες από αυτήν. Σήμερα, φαίνεται ότι ο σύγχρονος άνθρωπος κουράστηκε από την ανιαρή ζωή και το περιβάλλον των πόλεων και ψάχνει δρόμους διαφυγής στα βουνά. Αναζητά ξανά την πραγματική ζωή, στο παρθένο φυσικό περιβάλλον των βουνών και στις καθαρότερες σχέσεις των τοπικών κοινωνιών. Αυτό, όμως, γεννά νέα προβλήματα.
Ο σύγχρονος άνθρωπος θα γυρίσει µε ένα σεβασμό σε αυτό που διασώθηκε, στην πολύτιμη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά των ορεινών περιοχών ή θα έρθει να σπαταλήσει, να καταστρέψει ότι έχει απομείνει, για να ξαναφύγει οριστικά; Το ίδιο δίλημμα γεννά και ένα ερώτημα για τις ίδιες τις ορεινές κοινωνίες. Οι ορεινές κοινωνίες θα διαλέξουν ένα τύπο ανάπτυξης µε κέντρο τις πραγματικές ανθρώπινες ανάγκες, μιας ισόρροπης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης ή θα υποχωρήσουν στο δέλεαρ του εύκολου πλουτισμού, το οποίο θα σπαταλήσει πολύ γρήγορα ό,τι γνήσιο έχει απομείνει και θα σπρώξει τις ορεινές περιοχές οριστικά στο περιθώριο;
Τα μεγάλα αυτά ερωτήματα, είναι κεντρικά θέματα του μεταπτυχιακού προγράμματος «Περιβάλλον και Ανάπτυξη των Ορεινών Περιοχών».
Το γεγονός ότι η ορεινή Ελλάδα βρέθηκε για πολλά χρόνια στο περιθώριο είχε και την αντανάκλασή της και στο επίπεδο της εκπαίδευσης. Μέχρι σήμερα, δεν υπήρχε πανεπιστημιακή δομή σε προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό επίπεδο, που να ασχολείται ειδικά µε τα προβλήματα της ορεινής Ελλάδας. Αντίθετα, άλλες ορεινές χώρες έχουν ήδη, εδώ και χρόνια. Η Ιταλία, η Αυστρία, η Ελβετία, ο Καναδάς έχουν σπουδές εξειδικευμένες στις ορεινές περιοχές, σε προπτυχιακό ή σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο διαχρονικά στη πορεία του έχει πάντα σηκωμένες τις κεραίες του στα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα. Για αυτό και ανέλαβε την πρωτοβουλία ίδρυσης και λειτουργίας ενός μεταπτυχιακού προγράμματος, με ειδίκευση στις ορεινές περιοχές.