Εισαγωγή στις αναλογικές και ψηφιακές Μεθόδους και Τεχνικές Παρατήρησης και Παρακολούθησης της Γης και του Περιβάλλοντος. Αντικείμενο, κλίμακες, χρησιμότητα. Βασικές μετρήσεις και ποσοτικές εκτιμήσεις. Οι επίγειες εναέριες και διαστημικές δυνατότητες μέτρησης, παρατήρησης, χαρτογράφησης και παρακολούθησης των στοιχείων, των χαρακτηριστικών, των εμφανίσεων και των μεγεθών των αναπτυξιακών και περιβαλλοντικών διαδικασιών και έργων. Εφαρμογές στην διερεύνηση και τεκμηρίωση εναλλακτικών αναπτυξιακών σχεδίων. Βασικές προεπεξεργασίες και επεξεργασίες δορυφορικών Ψηφιακών Τηλεπισκοπικών Απεικονίσεων. Ενισχύσεις ΨΤΑ, Φίλτρα. Ταξινομήσεις ΨΤΑ. Ανίχνευση, καταγραφή, χαρτογράφηση και αξιολόγηση γραμμικών και επιφανειακών στοιχείων περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος. Παρακολούθηση και χαρτογράφηση μεταβολών Χρήσεων Γης και των συνεπειών φυσικών καταστροφών με ψηφιακές τηλεπισκοπικές μεθόδους και τεχνικές. Θέματα φυσικών καταστροφών και Διαχείρισης Κινδύνων. Πυρκαγιές (Ανίχνευση, καταγραφή έκτασης και καταστροφών, αναγέννηση φυσικής βλάστησης). Καταγραφή και χαρτογράφηση πλημμυρών (Παρακολούθηση ορίων, έκτασης, συνθηκών). Κατολισθήσεις (Επικινδυνότητα τοπίων-γεωμορφών σε κατολίσθηση, καταγραφή, παρακολούθηση, χαρτογράφηση μορφολογικών χαρακτηριστικών του αναγλυφου). Γεωλογικά και εδαφολογικά θέματα. Διάβρωση εδαφών (επιφανειακή, χαραδρωτική). Υποβάθμιση εδαφών. Θέματα Δασών. Καταγραφή - Παρακολούθηση Ερημοποίησης (αναγνώριση συνθηκών, εδαφών, βλάστησης, κλίσεων, προσανατολισμού). Παρακολούθηση υλοτομίας και αποψίλωσης δασών (εκτίμηση όγκου ξυλείας και αναδάσωσης). Διάκριση ειδών δέντρων και συνθηκών τους (σθένος, κάμψη, ασθένειες, προσβολές). Εκτίμηση εκμεταλλεύσιμης ξυλείας. Βιώσιμη Δασική Διαχείριση. Εργαστήριο Εφαρμογών. Σεμινάριο Διεπιστημονικής Έρευνας. Διαλέξεις, κοινές παρουσιάσεις και σεμιναριακές συζητήσεις με προσκεκλημένους καθηγητές και επιστήμονες οι οποίοι ολοκληρώνουν σύμφωνα με τους στόχους του μαθήματος την γνωστική του βάση.

Εισαγωγή στην Υδρολογία. Υδρολογικός κύκλος και μεταβλητές. Μέθοδοι μέτρησης και επεξεργασίας υδρολογικών μεταβλητών και διεργασιών. Υδατικά ισοζύγια σε λεκάνες απορροής. Εισαγωγή στην Υδρολογία χιονιού. Εισαγωγή στη στατιστική ανάλυση των υδρολογικών μεταβλητών. Ακραία γεγονότα. Διαχείριση πλημμυρών και ξηρασιών. Εκτίμηση, πρόγνωση και μέτρα προστασίας. Η κατάσταση στην Ελλάδα. Υδατικοί πόροι. Χρήσεις νερού. Έργα αξιοποίησης των υδατικών πόρων. Εκτίμηση, αξιοποίηση, διαχείριση υδατικών πόρων. Η κατάσταση στην Ελλάδα και ειδικότερα στις ορεινές περιοχές. Εισαγωγή στην κλιματολογία. Κλιματική αλλαγή και επιπτώσεις στους υδατικούς πόρους και στα έργα αξιοποίησής τους. Εκτίμηση και διαχείριση υδατικών πόρων σε μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Παρουσίαση πιλοτικών εφαρμογών (case studies) στα προβλήματα υδατικών πόρων. Αναπτυξιακή διάσταση του Κύκλου του Νερού. Θεσμικό και Νομικό πλαίσιο.

Δομή και παραγωγικότητα υδάτινων οικοσυστημάτων. Τροφική κατάσταση λιμνών. Ανάπτυξη φυτικών και ζωικών οργανισμών σε λιμναία και ποτάμια οικοσυστήματα. Φυσικοχημικές και βιολογικές παράμετροι ποιότητας επιφανειακών και υπόγειων υδάτων - πηγές ρύπανσης υδάτων - επιπτώσεις στα υδάτινα οικοσυστήματα. Εκτίμηση ποιοτικής κατάστασης επιφανειακών υδάτων. Είδη λιμνών, ποταμών. Μεθοδολογία καθορισμού ποιοτικών στόχων και συνθηκών αναφοράς για τα επιφανειακά ύδατα. Καθορισμός ποιοτικών στόχων για τα νερά. Η κατάσταση των υδάτινων σωμάτων στην Ελλάδα. Δίκτυα παρακολούθησης. Προδιαγραφές (Κατανομή - Συχνότητα - Μετρούμενες παράμετροι και βιοδείκτες). Μέθοδοι μέτρησης ποιοτικών παραμέτρων στην Ελλάδα. Υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο προστασίας της ποιότητας των υδάτινων σωμάτων (Εθνική και Κοινοτική Νομοθεσία).

Ενότητα Α’: «Αρχιτεκτονική και Τοπιακή Ταυτότητα και αναπτυξιακές προοπτικές των ΟρεινώνΠεριοχών»  (Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Ε.Μ.Π.)
Στο θεωρητικό μέρος του μαθήματος οι σπουδαστές/τριες: α) εξοικειώνονται με την αναγνώριση και πολλαπλή αξιολόγηση των φυσικών, δομικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών και της άυλης κληρονομιάς που συνθέτουν την ταυτότητα του χώρου· β) εμβαθύνουν στην ιεράρχηση των χωρικών ποιοτήτων, φυσικών-περιβαλλοντικών και πολιτισμικών, καθώς και στη διερεύνηση των όρων προστασίας, ανάδειξης, ανάπτυξης και προβολής τους· γ)κατανοούν/γνωρίζουνμεθοδολογικά εργαλεία για τη σύνταξη και εφαρμογή σχεδίων διαχείρισης, που εξασφαλίζουν την προστασία και ανάπτυξη  των ορεινών περιοχών. Στο εφαρμοσμένο μέρος του μαθήματος επιχειρείται η βιωματική προσέγγιση και ανάγνωση των χαρακτηριστικών που καθορίζουν τη φυσιογνωμία ενός ορεινού οικισμού.Η προτεινόμενη άσκηση αναφέρεται σε ζητήματα προστασίας, ενίσχυσης, ανάδειξης και προβολής της ταυτότητας του τόπου και συγκροτείται γύρω από βασικά ερωτήματα (όπως διατυπώθηκαν στις διαλέξεις, με βάση τη βιβλιογραφία και κυρίως την προσωπική εμπειρία - επιτόπια καταγραφή). Ειδικότερα διερευνώνται τα στοιχεία εκείνα τα οποία συγκροτούν την πολιτιστική -πολιτισμική κληρονομιά του τόπου και ο τρόπος με τον οποίο η διατήρηση και ανάδειξή τους μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη / εξέλιξή του τόπου αναφοράς.Διερευνάται επίσης ο τρόποςμε τον οποίο οι διαφορετικές επιστημονικές ειδικότητες (εν προκειμένω του κάθε σπουδαστή) μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη του τόπου με αξιοποίηση των ιδιαίτερων στοιχείων του.

Ενότητα Β’: «Συμμετοχικός Σχεδιασμός και Τοπική Ανάπτυξη» (ΣΑΤΜ-ΜΓ, Ε.Μ.Π.)
Στο θεωρητικό μέρος της Ενότητας Β’ του μαθήματος οι σπουδαστές/τριες: α) εξοικειώνονται με την προσέγγιση του συμμετοχικού σχεδιασμού, καθώς και των μεθόδων συμμετοχής που μπορούν να αξιοποιηθούν στα διάφορα στάδια μιας συμμετοχικής σχεδιαστικής διαδικασίας· β) κατανοούν τον ρόλο της συμμετοχής και της συμμετοχικής προσέγγισης σε προβλήματα αναπτυξιακού και χωρικού σχεδιασμού, ιδιαίτερα σε περιφερειακές απομονωμένες κοινότητες, όπως αυτές των ορεινών περιοχών· γ) εμβαθύνουν σε παραδείγματα συγκεκριμένων σχεδιαστικών προβλημάτων, με έμφαση στο περιβάλλον των ορεινών περιοχών· και δ) εμβαθύνουν στο υφιστάμενο θεσμικό και νομοθετικό πλαίσιο και τις σχετικές πρόνοιές του σε θέματα συμμετοχής.
Στο εφαρμοσμένο μέρος επιχειρείταιη ανάπτυξη συμμετοχικής μεθοδολογικής προσέγγισης και η αξιοποίηση σε αυτή κατάλληλων εργαλείων συμμετοχής σε ένα παράδειγμα σχεδιασμού μιας ορεινής περιοχής, με εστίαση σε ένα αναπτυξιακό ή/και χωρικό πρόβλημα-θέμα.

Βασικές έννοιες των οικονομικών του περιβάλλοντος. Εισαγωγή στη νεοκλασική οικονομική θεωρία. Ο μηχανισμός της αγοράς και οι φυσικοί πόροι. Δημόσια και ιδιωτικά αγαθά. Ιδιωτικό, εξωτερικό και κοινωνικό κόστος και όφελος.

Οικονομικές αξίες μη αγοραίων αγαθών και υπηρεσιών. Αξίες χρήσης (π.χ. αναψυχή, αντιδιαβρωτική προστασία, βιοποικιλότητα, κ.ά.). Αξίες μη-χρήσης (π.χ. εγγενής αξία και αξία κληροδοτήματος).

Μέθοδοι οικονομικής αποτίμησης των υδατικών πόρων. Άμεσες μέθοδοι αποτίμησης: τεχνική εξαρτημένης αποτίμησης. Έμμεσες μέθοδοι αποτίμησης: τεχνική κόστους ταξιδιού, τεχνικές υποκατάστατων αγορών, τεχνικές κόστους αποφυγής, αποκατάστασης και υποκατάστασης. Μέθοδοι μεταφοράς κόστους/οφέλους.

Τα βασικά στάδια μιας έρευνας. Σύνταξη ερωτηματολογίου. Καθορισμός πληθυσμού. Προσδιορισμός κατάλληλου στατιστικού δείγματος. Τεχνικές δειγματοληψίας. Μέθοδοι συνέντευξης. Κωδικοποίηση απαντήσεων. Επεξεργασία αποτελεσμάτων. Σύνταξη τελικής έκθεσης.

Στατιστική επεξεργασία αποτελεσμάτων με το λογισμικό SPSS . Εισαγωγή δεδομένων. Βασική στατιστική επεξεργασία. Δημιουργία πινάκων - γραφημάτων. Στατιστικοί έλεγχοι (έλεγχος συνάφειας, κ.ά.). Οικονομετρική ανάλυση: παραμετρική και μη-παραμετρική εκτίμηση της προθυμίας για πληρωμή.

Υλοποίηση έρευνας με τη μέθοδο της Εξαρτημένης Αξιολόγησης ή της Ανάλυσης Κόστους Ταξιδιού για θέμα σχετικό με τις ορεινές περιοχές.