Ο θεσμός των συνεταιρισμών ακροβατεί σε ένα μεταίχμιο σειράς κρίσιμων αλλαγών. Στο Ζαγόρι, η ύπαρξη συνεταιρισμών στο παρελθόν υπήρξε καθοριστική για την τοπική ανάπτυξη. Ωστόσο, στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα, ο θεσμός μοιάζει εκφυλισμένος και ο ρόλος του αποδυναμωμένος. Αποτελεί η ισχυροποίηση των συνεταιρισμών βασικό συστατικό μιας υγιούς ανάπτυξης του Ζαγορίου, ειδικά, αλλά και των ορεινών περιοχών γενικά; Στην εργασία αυτή τεκμηριώνεται η ανάγκη διαφοροποίησης του τρόπου λειτουργίας των σύγχρονων συνεταιρισμών και αναδεικνύεται ο ρόλος τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική ανάπτυξη των ορεινών περιοχών, μέσα από την μελέτη των συνεταιρισμών του Δήμου Ζαγορίου. Γίνεται μια ιστορική αναδρομή, η οποία συναρτά τη φυσική γεωγραφία του Ζαγορίου στην ανθρωπογεωγραφία αυτού, με σκοπό την ανάδειξη των ακτίνων δράσης και επιρροής των πρώτων μορφών συνεταιρισμών της περιοχής, είτε ως πολιτισμικών ομάδων (π.χ. Σαρακατσάνοι), είτε ως συντεχνιών εμπόρων (π.χ. ισνάφια). Περιγράφονται τα ιδιώματα και τα χαρακτηριστικά τους, ως στοιχεία συνεκτικότητας των μελών τους. Παρουσιάζονται οι συνεταιρισμοί που δραστηριοποιούνται σήμερα στην περιοχή, διερευνώνται τα αίτια που οδήγησαν στον εκφυλισμό τους και προτείνονται μέτρα προσαρμογής τους στις νέες συνθήκες. Μέσα από την ανάλυση αναδεικνύονται νέοι τρόποι οργάνωσης των κοινωνιών του Ζαγορίου, ως μέσο απόκτησης οικονομικής αυτοτέλειας, ανεξαρτησίας και εν τέλει κοινωνικής απελευθέρωσης.