1η  Ανακοίνωση

Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Ε.Μ.Π.) και το Μετσόβιο Κέντρο Διεπιστημονικής Έρευνας (ΜΕ.Κ.Δ.Ε.) του Ε.Μ.Π. συνεχίζουν τη συστηματική προσπάθεια για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη των ορεινών και απομονωμένων περιοχών. Σε συνεργασία και με το Ίδρυμα Ανάπτυξης του ΜΕ.Κ.Δ.Ε. του Ε.Μ.Π., στις 22 – 24 Σεπτεμβρίου του 2022, διοργανώνουν το 10ο Συνέδριο με θέμα «Έρευνα και δράσεις για την αναγέννηση των ορεινών και απομονωμένων περιοχών». Το Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στις εγκαταστάσεις του ΜΕ.Κ.Δ.Ε. του Ε.Μ.Π. στο Μέτσοβο. Τα συνέδρια του Ε.Μ.Π. και του ΜΕ.Κ.Δ.Ε., από το 1995, όταν και πραγματοποιήθηκε το πρώτο, αποτελούν πια θεσμό, ένα τακτικό βήμα παρουσίασης και συζήτησης της κατάστασης και των ερευνητικών αποτελεσμάτων για τις ορεινές και απομονωμένες περιοχές.

Στο προηγούμενο συνέδριο, αναλύθηκαν τα σημαντικά προβλήματα που η δεκαετής κρίση κληροδότησε στις ορεινές περιοχές. Η ανάγκη διαμόρφωσης ενός σύγχρονου, φιλόδοξου αλλά και ρεαλιστικού οράματος για την ολοκληρωμένη ανάπτυξή τους τοποθετήθηκε στο επίκεντρο των συζητήσεων. Οι  καλά τεκμηριωμένες προτάσεις και τα πλούσια ερευνητικά αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν έδωσαν ένα αισιόδοξο τόνο, στον αντίποδα των συσσωρευμένων προβλημάτων που αναπαρήγαγαν μια αίσθηση αδιέξοδου. 

Το 10ο συνέδριο στοχεύει στην εκ νέου προβολή των δυνατοτήτων για την αναγέννηση των ορεινών και απομονωμένων περιοχών, μέσω της παρουσίασης τόσο σχετικών ερευνητικών αποτελεσμάτων, όσο και δράσεων που μπορεί να λειτουργήσουν ως υπόδειγμα μια αναγεννητικής πορείας.  Παράλληλα, στοχεύει στην ωρίμανση των βασικών προϋποθέσεων, ώστε οι ιδέες να μπορούν να μετατραπούν σε πράξεις. Για παράδειγμα, μια χρόνια έλλειψη της χώρας μας, μιας χώρας κατ’ εξοχήν ορεινής, είναι η ύπαρξη ισχυρών θεσμών που να μπορούν να αντιπροσωπεύουν την ορεινή και απομονωμένη Ελλάδα, που θα  κάνουν τη φωνή της να ακουστεί δυνατά.  Η κοινωνία των πολιτών στις ορεινές περιοχές, οι ορεινοί δήμοι, η επιστημονική κοινότητα, οι σχετικοί θεσμοί του Κοινοβουλίου, θα πρέπει να βρουν τον δρόμο της κοινής προσπάθειας και της συνεργασίας. Η διαμόρφωση στοχευμένης πολιτικής για τις ορεινές περιοχές - ένα δρόμο που ακολούθησαν, εδώ και δεκαετίες, όλες οι ευρωπαϊκές χώρες που έχουν σήμερα αναπτυγμένες ορεινές περιοχές, πρέπει να αποτελεί κοινό στρατηγικό στόχο. Στο πλαίσιο του 10ου συνεδρίου, θα επιχειρηθεί να καθοριστούν τα απαραίτητα βήματα προς τη χάραξη αυτής της πολιτικής, χωρίς την οποία η αναγέννηση των ορεινών περιοχών θα συναντά διαρκώς εμπόδια, ορατά και, κυρίως, αόρατα.

Η συγκυρία στην οποία πραγματοποιείται το 10ο συνέδριο είναι ιδιαίτερη, καθώς ο πλανήτης έχει κληθεί να αντιμετωπίσει μια πρωτοφανή υγειονομική κρίση. Οι ορεινές και απομονωμένες περιοχές έπαιξαν αρκετές φορές το ρόλο καταφυγίου. Απέναντι στον ασφυκτικό εγκλεισμό των κατοίκων των αστικών κέντρων, η ζωή στα βουνά ήταν πολύ πιο ανθρώπινη, με δυνατότητα διαρκούς επαφής με τη φύση. Σε αρκετές περιπτώσεις κάτοικοι πόλεων «μετοίκησαν» - έστω προσωρινά - στις ορεινές πατρίδες τους, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που τους παρείχε η τηλεργασία. Τα στοιχεία αυτά πρέπει να εξεταστούν προσεκτικά, καθώς δημιουργούν «παράθυρα ευκαιρίας», για το ζωντάνεμα των ορεινών οικισμών και γι’ αυτό θα αποτελέσουν σημαντικό αντικείμενο του 10ου συνεδρίου.

Από την άλλη πλευρά, χρόνια προβλήματα των ορεινών περιοχών δημιουργούσαν στους μόνιμους κατοίκους σημαντικές δυσχέρειες και δρούσαν αποτρεπτικά σε επίδοξους νέους κατοίκους, κατά την περίοδο της πανδημίας. Αναδείχθηκε ακόμη πιο έντονα το ζήτημα των ελλείψεων σε υγειονομικές υποδομές στους ορεινούς και απομονωμένους οικισμούς. Επίσης, λόγω της συνεχούς παραμονής στα σπίτια, το ενεργειακό κόστος έγινε ακόμη πιο δυσβάσταχτο και η ενεργειακή φτώχεια συνέχισε να είναι «βαριά» παρούσα στις ορεινές περιοχές. Η αντιμετώπιση τέτοιων θεμελιωδών προβλημάτων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για το ζωντάνεμα των ορεινών περιοχών. Το 10ο συνέδριο, προκειμένου να ωθήσει περαιτέρω την προσπάθεια επίλυσης των θεμάτων αυτών, φιλοδοξεί – πέρα από τις παρουσιάσεις δεδομένων και προτάσεων – να αποτελέσει κόμβο συνάντησης των εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλων φορέων των κοινωνιών των βουνών.

Καλούμε τους επιστήμονες που ενδιαφέρονται για τα ζητήματα των ορεινών και απομονωμένων περιοχών, τους εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και τους ανθρώπους των βουνών να συμμετάσχουν στο 10ο συνέδριο και να συμβάλουν στην προσπάθεια αναγέννησης των ορεινών περιοχών.

Ενδεικτικές θεματικές ενότητες του συνεδρίου είναι:

• Ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά (φυσικά και κοινωνικά) των ορεινών και απομονωμένων περιοχών
• Ορεινές περιοχές και υγειονομική κρίση
• Δυνατότητες προσέλκυσης νέων κατοίκων στις ορεινές περιοχές
• Πολιτική για τις ορεινές περιοχές: Διεθνή παραδείγματα και ελληνική εμπειρία
• Τηλεργασία, τηλεκπαίδευση, τηλεϊατρική: δυνατότητες και περιορισμοί για τις ορεινές και απομονωμένες περιοχές
• Επιχειρηματικότητα στις ορεινές και απομονωμένες περιοχές
• Αποτίμηση εθνικών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων ενίσχυσης των ορεινών και απομονωμένων περιοχών
• Ελλείματα και προκλήσεις του χωροταξικού σχεδιασμού στις ορεινές περιοχές
• Ανάδειξη και προστασία φυσικού περιβάλλοντος
• Ανάδειξη και προστασία υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς
• Ενέργεια και ορεινές περιοχές
• Νέες τεχνολογίες και ορεινές και απομονωμένες περιοχές
• Παιδεία, έρευνα και τεχνολογία για τις ορεινές και απομονωμένες περιοχές

Σημαντικές ημερομηνίες

• Υποβολή περιλήψεων: 14 Ιανουαρίου, 2022
• Αξιολόγηση περιλήψεων και αποδοχή: 18 Φεβρουαρίου, 2022
• Υποβολή τελικού κειμένου: 27 Μαίου, 2022
• Αξιολόγηση τελικών κειμένων και αποδοχή: 24 Ιουνίου, 2022

Υποβολή Περίληψης

Παρακαλούνται οι ενδιαφερόμενοι που θέλουν να συμμετάσχουν στο Συνέδριο, να συμπληρώσουν τη συνημμένη φόρμα και να τη στείλουν στην ηλεκτρονική διεύθυνση:

kvas@survey.ntua.gr