Τι είναι Ορεινές Περιοχές; Βασικοί ορισμοί, μορφολογικά χαρακτηριστικά - Γιατί τα βουνά είναι σημαντικά; (Φυσικοί Πόροι, Ενέργεια, Βιοποικιλότητα, Πολιτισμικό Απόθεμα) - Γεωτεκτονική και Ορογένεση - Βουνά και Kλίμα - Οι σημαντικότεροι ορεινοί όγκοι του κόσμου - Η Oρεινή Ελλάδα: α. Κύριοι ορεινοί όγκοι β. Χλωρίδα και Πανίδα γ. Ιστορικοκοινωνική εξέλιξη δ. Ορεινοί Πολιτισμοί - Η σύγχρονη Oρεινή Ελλάδα: Δυνατότητες και Προβλήματα - Πολιτικές για τις Ορεινές Περιοχές (Οργανισμοί, Νομοθεσία, Αναπτυξιακά Σχέδια: Διεθνής και Ελληνική εμπειρία).
Το μάθημα εισάγει τους σπουδαστές στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον των ορεινών περιοχών καθώς και την ιστορία, τις κοινωνικές τους συνθήκες και τα ζητήματα ορεινής πολιτικής. Εξετάζονται οι ορισμοί τόσο των ορεινών περιοχών όσο και των μορφολογικών στοιχείων των βουνών. Αναλύεται η σημασία των ορεινών περιοχών για τον πλανήτη, η οποία και έχει αναγνωριστεί από το 1992, από την παγκόσμια διάσκεψη του Ρίο. Παρουσιάζονται οι κύριοι μηχανισμοί ορογένεσης και τα βουνά του κόσμο ανά μεγάλη ορογενετική περίοδο. Εξετάζεται το κλίμα των ορεινών περιοχών και αναλύεται η επίδραση του υψομέτρου στη θερμοκρασία, την ηλιακή ακτινοβολία, την υγρασία, την εξατμισοδιαπνοή, τις κατακρημνίσεις. Γίνεται επισκόπηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στις ορεινές περιοχές. Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα χαρακτηριστικά των ορεινών κοινωνιών, όπως η προσαρμοστικότητα στις τοπικές συνθήκες, η ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων, οι ισχυροί δεσμοί κλπ. Παράλληλα τονίζονται και τα προβλήματα των ορεινών κοινωνιών (απομόνωση, θέση της γυναίκας, φτώχεια). Γίνεται μία επισκόπηση της ιστορικής εξέλιξης της ορεινής Ελλάδας, από τα χρόνια της εποίκησης των ορεινών περιοχών κατά το 15ο αιώνα έως σήμερα και εντοπίζονται κομβικά σημεία στην ιστορικοκοινωνική εξέλιξη των περιοχών αυτών. Επιπλέον, γίνεται μία αναφορά στα χαρακτηριστικά σημαντικών ορεινών συγκροτημάτων της Ελλάδας. Τέλος, πραγματοποιείται μία συνοπτική παρουσίαση των πολιτικών για τις ορεινές περιοχές, σε διεθνές επίπεδο. Στο πλαίσιο του μαθήματος, πραγματοποιείται μία συλλογική εργασία παρουσίασης κάποιου ορεινού συγκροτήματος του κόσμου και παρουσιάζεται κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας των μαθημάτων. Επιπλέον, πραγματοποιούνται εκπαιδευτικές επισκέψεις σε ορεινούς Δήμους και πραγματοποιούνται ατομικές εργασίες (που αξιολογούνται) πάνω σε πραγματικά προβλήματα των ορεινών Δήμων που αποτελούν περιοχές μελέτης.